Przesadna reakcja skórna na bodźce mechaniczne, takie jak zadrapanie, nosi nazwę dermografizmu. W wyniku tej reakcji na ciele utrwalają się linie i pręgi, które nie znikają natychmiast, ale zmieniają kolor (np. na żółty lub biały w przypadku dermografizmu żółtego i białego). Wystąpienie pokrzywki dermograficznej jest możliwe, a jej objawy obejmują świąd skóry, wypryski i pęcherze. Kluczowe dla leczenia są antyhistaminiki oraz odpowiednia pielęgnacja wrażliwej skóry.
Zjawisko dermografizmu to występowanie zmian na skórze w reakcji na drażniący bodziec, który może pojawić się w wyniku podrażnienia skóry przez paznokieć, tępe narzędzie, szpatułkę czy część ubrania – bez przecięcia naskórka. Termin „dermografia” oznacza „pisanie na skórze”, co odzwierciedla charakterystyczne objawy tego stanu: osoby cierpiące na dermografizm mogą łatwo pozostawić ślady liter na swojej skórze, które znikają dopiero po dłuższym czasie.
Chociaż większość osób może wywołać u siebie łagodne zmiany dermograficzne, zwykle szybko zanikają, są czerwone i nie powodują innych dolegliwości. Jednak u osób z dermografizmem mogą one przybierać inne barwy (białe, żółte) i pojawiają się dodatkowe objawy skórne, takie jak pęcherze. Pokrzywka dermograficzna, w przeciwieństwie do prostego dermografizmu, powoduje inne uporczywe dolegliwości, takie jak silny świąd, pieczenie czy ukłucie w miejscu zmienionym chorobowo.
Diagnoza jest zazwyczaj prosta – objawy wskazujące na dermografizm są łatwo zauważalne zarówno dla pacjenta, jak i dla lekarza. Często pacjent ma także inne problemy skórne z grupy atopii, co czyni testy alergiczne ważnym elementem diagnostycznym.
Dermografizm może występować zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Jego przyczyny są związane nie tylko z procesami zachodzącymi bezpośrednio na skórze, ale także z chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak dysfunkcja tarczycy. Dermografizm nerwowy może wystąpić pod wpływem silnego stresu lub reakcji lękowych. Dermografizm może nasilić się w określonych stanach fizjologicznych, na przykład podczas ciąży, ze względu na zmiany hormonalne.
U dzieci dermografizm jest zwykle spowodowany atopowym zapaleniem skóry lub niezidentyfikowanym czynnikiem, co prowadzi do idiopatycznej pokrzywki mechanicznej. Obserwowano również sporadycznie dermografizm pokrzywkowy u pacjentów leczonych penicyliną – objawy pojawiały się podczas terapii i ustępowały po jej zakończeniu.