Wysoki poziom cholesterolu może być niezauważalny, gdyż nie powoduje bólu. Jednak mimo braku objawów, może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, prowadząc do między innymi miażdżycy czy udaru mózgu. Tego rodzaju dolegliwości można jednak zapobiec, prowadząc zdrowy tryb życia skupiający się na odpowiednim odżywianiu, co przyczynia się do redukcji poziomu cholesterolu.
Cholesterol jest zdecydowanie częściej kojarzony negatywnie, szczególnie przez zwiększone ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. W rzeczywistości jednak jest to substancja niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Cholesterol uczestniczy w budowie błon komórkowych, syntezie hormonów płciowych i steroidowych, a także pełni kluczową rolę w produkcji witaminy D.
Problem pojawia się, gdy stężenie cholesterolu przekracza dopuszczalne normy, co wiąże się z większym ryzykiem chorób układu krążenia. Norma cholesterolu całkowitego wynosi poniżej 190 mg/dl. Jeśli ta wartość zostaje przekroczona, a dodatkowo stężenie „złego” cholesterolu LDL wynosi 115 mg/dl lub więcej, mówimy o hipercholesterolemii. Cholesterol LDL, gromadzący się w ścianach naczyń krwionośnych, prowadzi do rozwoju miażdżycy i zwężenia tętnic. Miażdżyca może zaatakować wszystkie tętnice w organizmie, prowadząc do niedokrwienia kończyn, co często skutkuje amputacją, czy zwężenia naczyń tętniczych oka, co może prowadzić do utraty wzroku.
Podczas oceny ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, analizowane są różne parametry, takie jak stężenie cholesterolu całkowitego (TC), stężenie cholesterolu LDL (LDL-C), nazywanego „złym” cholesterolem oraz stężenie cholesterolu HDL (HDL-C), zwanego „dobrym” cholesterolem. Istotne jest także oznaczenie stężenia triglicerydów – TG oraz stężenie apolipoproteiny B (apoB). Najważniejszym jednak czynnikiem w ocenie ryzyka rozwoju miażdżycy i zaburzeń lipidowych jest stężenie cholesterolu LDL.
Interpretując profil lipidowy należy zwrócić uwagę na następujące wartości docelowe: dla cholesterolu całkowitego wynoszą one 40 mg/dl (1,0 mmol/l) dla mężczyzn i >45 mg/dl (1,2 mmol/l) dla kobiet. Natomiast dla cholesterolu LDL są to wartości: < 115 mg/dl (3,0 mmol/l) dla osób o niskim ryzyku sercowo-naczyniowym i < 40 mg/dl (1 mmol/l) dla osób o bardzo wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym. Dieta mająca na celu obniżenie poziomu cholesterolu jest rekomendowana, gdy wyniki badań wykazują przekroczenie powyższych norm. Tego typu dieta nie jest zbyt ograniczająca, więc jej stosowanie na co dzień nie powinno stanowić większego problemu. Dodatkowym wskazaniem do stosowania takiej diety jest podwyższony poziom markera stanu zapalnego CRP oraz homocysteiny.